header image
 

Plantagehuizen

Liefhebbers van plantagehuizen (landhuizen, plantershuizen, great houses) komen op Jamaica prima aan hun trekken. Op het zonovergoten eiland zijn in de loop van tijd namelijk veel plantagehuizen gebouwd. Voor mensen die van geschiedenis en cultuur houden, is het aanbevelenswaardig om de Jamaicaanse plantagehuizen te bezoeken en te bekijken. De beroemdste plantagehuizen van het koffie-eiland zijn het Craighton Great House, Halse Hall, Edinburgh Castle, Potosi, Roaring River, Rose Hall, Roxbro Castle, Strawberry Hill en Temple Hall.

Suikerriet werd veel op de plantages verbouwd. Op iedere plantage stond een plantagehuis.

De plantagehuizen stonden vaak centraal op de plantages. Op veel Jamaicaanse plantage werd suikerriet verbouwd.

Barnett Great House

Op 3 kilometer afstand van Montego Bay ligt de Barnett Estates Plantage met daarop het Barnett Great House. De plantage is meer dan 300 jaar oud en behoorde toe aan de familie Kerr-Jarrett. Jamaica werd in 1655 door de Engelsen veroverd. Eén van de soldaten die meedeed aan de acties was kolonel Nicolas Jarrett. Uiteindelijk vestigde Jarrett zich aan de noordkust van Jamaica. Jarrett’s dochter trouwde met David Kerr. Kerr begon met het verbouwen van suikerriet op de plantage, hetgeen zeer goed uitpakte. De familie Kerr-Jarrett werd succesvol op het eiland. Het Barnett Great House werd in 1790 gebouwd. Tot in de jaren tachtig van de vorige eeuw hebben er afstammelingen van de familie Kerr-Jarrett in het landhuis gewoond. Na die tijd is het Barnett Great House grondig gerestaureerd en voor het publiek opengesteld.

Het is de moeite waard om een rondleiding in het Barnett Great House te ondergaan. Het plantershuis is helemaal in de originele staat teruggebracht. Mensen die van mahoniehouten meubels en prachtig serviesgoed houden, komen er helemaal aan hun trekken. Het servies is gemaakt van kristal, porselein en zilver. Het uitzicht vanaf het landhuis is indrukwekkend te noemen. Als Kerr in zijn werkkamer zat, had hij een prachtig zicht op de haven van Montego Bay.

Het is mogelijk om een rondleiding te maken op de plantage. Door middel van een karrentocht krijg je dan een mooi beeld van de plantage. Een plantage die heden ten dage nog steeds meer dan 1.200 hectare groot is en waar mango’s, suikerriet en bananen worden verbouwd. Op het landgoed is ook nog de zogenaamde ‘cattle mill’ aanwezig. Dat wil zeggen; verbouwd tot een restaurant. Via de cattle mill werd vroeger het suiker uit het suikerriet geperst. Het rad en de pers werden door rondlopend vee aangedreven.

Belvedere Estate

In de 17de eeuw is het Belvedere Estate aangelegd. Deze plantage behoort tot de oudste suikerplantages van het eiland. Op de plantage kun je een wandeltocht maken. Het Belvedere Estate bezit meer dan vijftigduizend fruitbomen waarbij je dan moet denken aan kokos, bananen, citrussen en mango’s. Op het terrein staat ook eenguangoboom (Albizia saman) die meer dan 350 lentes telt. Ten tijde van de slavernij zijn veel slaven aan de boom opgehangen. Deze slaven waren ter dood veroordeeld.

Nog niet zo erg lang geleden zijn de ruïnes van het plantage-huis van het Belvedere Estate blootgelegd. Deze waren helemaal overwoekerd. De restanten van het plantage-huis laten goed zien dat de plantage-eigenaren zich goed moesten wapenen tegen muitende slaven. De muren van het plantershuis waren dik en bovendien in het bezit van schietgaten. Het plantage-huis én de plantage waren echter niet bestand tegen de grote opstand van 1831. Zowel het pand als de plantage werden in de fik gestoken. Op de plantage is Emancipation Village te bekijken. Hier kun je kennismaken met oude ambachten en kun je het proces van de verwerking van koffie en cacao bekijken. Op steenworp afstand van de plantage stroomt een riviertje met daarin een dam van 300 jaar oud.

Craighton Great House

Het Craighton Great House staat op een koffieplantage in de Blue Mountains en is het bezit van een Japanse zakenman. Het is mogelijk om een rondleiding op de plantage te krijgen en op deze manier meer te weten te komen van de teelt van koffiebonen.

Croydon in the Mountains

Bij het plaatsje Catadupa in Cockpit Country ligt de plantage Croydon in the Mountains. Op deze plantage worden bananen, citrusvruchten, ananassen en koffiebonen verbouwd. Het is één van de beste plantages van Jamaica. Het is niet voor niets dat Croydon in the Mountains al drie keer de prijs van beste plantage van Jamaica heeft gewonnen. De plantage is ingebed in een prachtige omgeving die zich uitstekend leent voor mooie wandelingen.

Charlottenburgh Great House

De Charlottenburgh Great House bevindt zich in Content Gap in de Blue Mountains en vormt het middelpunt van een koffieplantage.

Edinburgh Castle

Edinburgh Castle bevindt zich in het district Saint Ann en werd gebouwd door de beruchte seriemoordenaar Lewis Hutchinson. Heden ten dage is van het Edinburgh Castle alleen nog maar een ruïne over. Hutchinson was de eerste seriemoordenaar van Jamaica. Hij was een Schotse dokter die in 1760 naar Jamaica toogde. Hutchinson kreeg al snel de bijnaam ‘gekke dokter’ op het eiland. Hoe ging hij te werk? Hij nodigde iemand op zijn Edinburgh Castle uit en maakte er vervolgens een gezellige avond van. Op het einde van de avond schoot hij zijn slachtoffer echter met één kogel dood. Daarna sommeerde hij zijn slaven om het lijk in een diepe put te gooien die zich op de plantage bevond. Men gaat er vanuit dat Hutchinson meer dan veertig mensen in koelen bloede heeft vermoord. In de loop van de tijd ging hij echter steeds meer risico’s nemen waardoor men hem uiteindelijk begon door te krijgen. Uiteindelijk sloeg hij op de vlucht en probeerde hij Jamaica te verlaten middels een zeilboot, echter dat mislukte. Nadat Hutchinson gevangen was genomen, werd hij in 1773 opgehangen in Spanish Town.

Greenwood Great House

Aan het einde van de 18de eeuw is Greenwood Great House gebouwd door de familie Barrett. De architect van het landhuis was Philip Morris. De Barretts waren een zeer rijke familie. Hun fortuin vergaarden zij met het verbouwen van suikerriet en met de handel. Op de plantages van de Barretts waren meer dan tweeduizend slaven werkzaam. De beroemdste telg van de familie was Richard Barrett. Hij zag het levenslicht in 1789 en stierf in 1839. Naast het feit dat hij plantage-eigenaar was, was hij ook lid van het House of Assembly in Jamaica. Elizabeth Barrett Browning was een beroemde Engelse dichteres. Richard Barrett was haar oom.

In de jaren zeventig van de vorige eeuw is Greenwood Great House in het bezit gekomen van Bob Betton en diens vrouw. Zij hebben het landhuis verbouwd en het weer geheel in de oude staat teruggebracht. Greenwood Great House is te bezoeken. Als je het bezoekt, kun je onder andere de bibliotheek gaan bekijken. Deze bibliotheek is uniek, het is de grootste bibliotheek van het eiland van die tijd. Eén van de topstukken van de bibliotheek is een originele uitgave van Dombey & Sons. Dombey & Sons werd geschreven door Charles Dickens. Verder zijn er in Greenwood Great House verschillende land- en zeekaarten uit de 17de en 18de eeuw te bewonderen. Wat ook heel bijzonder is, is de originele piano van koning Edward de Zevende die in het pand aanwezig is, evenals pianola’s en 19de eeuwse grammofoons. Tot slot hangen er geschilderde portretten van verschillende Barretts aan de muren.

Good Hope Plantation

Het plantagehuis van de Good Hope Plantation dateert uit de 18de eeuw. Op de Good Hope Plantation worden onder andere papaja’s en citrusvruchten verbouwd.

Halse Hall

Tijdens de Spaanse bezetting van Jamaica begon de geschiedenis van Halse Hall (Halse Hall Great House). Halse Hall bevindt in Clarenton. Omdat je op het landgoed zo’n prachtig en mooi uitzicht hebt, noemden de Spanjaarden het ‘Hato de Buena Vista’ hetgeen ‘Ranch van het prachtige uitzicht’ betekent. In 1670 wisselde Jamaica echter van eigenaar en werden de Engelsen de baas op het eiland. Het pand werd vervolgens geschonken aan de Britse soldaat Thomas Halse. Thomas Halse was één van de Britse soldaten die tegen de Spanjaarden had gevochten. Op de fundamenten van het Spaanse pand bouwde Thomas Halse, de Halse Hall. Halse Hall is daarmee het oudste gebouw dat de Engelsen op het eiland bouwden. Halse mestte op het terrein varkens vet en liet er vee grazen.

In 1702 stierf Thomas Hall, daardoor kwam Halse Hall in het bezit van zijn zoon, Francis Sadler Halse. Francis Sadler Halse heeft gedurende zijn leven verschillende keren het huis verbouwd. Zo heeft hij onder andere een uitgebreide trap aan het pand toegevoegd. Het Halse Hall Great House staat midden op de voormalige plantage en is bovendien in het bezit van dikke muren waardoor het goed verdedigd kon worden tegen indringers. Ten tijde van Thomas Halse bezat het Halse Hall Great House maar één verdieping. Dat veranderde na de dood van Thomas Halse.

Zijn zoon Francis Saddler Halse bouwde er namelijk nog een verdieping op. Halse Hall bleef tot 1850 in het bezit van de familie Halse. Daarna verwisselde Halse Halle verschillende keren van eigenaar. Het landhuis is immer goed onderhouden. In 1969 is Halse Hall verkocht aan Alcoa Minerals of Jamaica. Alcoa Minerals of Jamaica bouwde een extra vleugel aan het landhuis. Gelukkig wel geheel in de stijl van het oude gebouw. Voor Alcoa Minerals of Jamaica doet Halse Halle dienst als kantoor, maar het is wel mogelijk om een rondleiding te verkrijgen in het pand.

Harmony Hall

Harmony Hall is een plantagehuis op een voormalige pimentplantage in het district Saint Mary. Het landhuis is op een prachtige manier gerestaureerd en doet nu voor een deel dienst als kunstgalerie. In deze kunstgalerie laten de Jamaicaanse topkunstenaars hun meesterstukken zien.

Lethe Estate

Lethe is een plaatsje dat aan de Great River ligt. Lethe is vooral bekend door het Lethe Estate, een grote bananenplantage. Je kunt een rondleiding krijgen op Lethe Estate. Middels een kar die voortgetrokken wordt door een tractor word je dan over de plantage gereden waarbij je door een gids van deskundig commentaar wordt voorzien over de bananenteelt.

Marshall’s Pen Great House

Het Marshall’s Pen Great House heeft een oppervlakte van 150 hectare. Het terrein is doorkliefd met wandelwegen die langs veel mooie bomen en planten leiden. Deze vegetatie oefent een grote aantrekkingskracht uit op ontelbaar veel kleurrijke vogels. Het plantagehuis is meer dan 200 jaar oud.

Orcahard Great House

Potosi

Potosi is een plantagehuis op een voormalige suikerplantage in het district Trelawny en ontleent zijn naam aan een legendarische Boliviaanse zilvermijn. Potosi behoorde aanvankelijk toe aan Thomas Partridge.

Prospect Plantation

De Prospect Plantation is één van de beroemdste plantages van Jamaica. Tijdens hun bezoek aan Jamaica hebben onder andere Prins Philip, Pierre Trudeau en Winston Churchill er bomen geplant. De plantage heeft een oppervlakte van 5.000 hectare. Op de plantage wordt koffie, suikerriet, ananas, maniok en chili verbouwd.

Rhodes Hall

Rhodes Hall is een plantage waar verschillende soorten gewassen worden verbouwd.

Rose Hall Great House

Rose Hall Great House is een plantershuis/plantagehuis, dateert van 1770, ligt op steenworp afstand van Montego Bay en werd gebouwd door John Palmer. Palmer was in die tijd gezaghebber van het district Saint James. Het witgekleurde landgoed is vernoemd naar de eerste vrouw van John Palmer, Rose. Dankzij Rose Hall kon Palmer zijn plantage en slaven nauwlettend in de gaten houden. In de 19de eeuw raakte Rose Hall sterk in verval, maar gelukkig pompte de New Yorkse beurshandelaar John Rollins miljoenen dollars in de herstelwerkzaamheden van Rose Hall en is vandaag de dag het plantage-gebouw een pareltje. Rose Hall Great House wordt beschouwd als het mooiste landhuis van Jamaica.

Heden ten dage is Rose Hall Great House een museum waar veel kennis is te vergaren. Het Rose Hall Great House staat op een prachtige locatie en is bovendien in het bezit van een betoverend mooie tuin. Jamaicanen denken echter dat de geest van Annie Palmer ronddoolt in het Rose Hall Great House. Palmer werd in het huis in 1831 door een geliefde vermoord. Palmer werd gevreesd door de slaven die op haar plantages werkten. Als namelijk één van de slaven van de plantage ontsnapte, waren de consequenties voor de andere slaven niet mals. Zij werden dan gemarteld.

White Witch of Rose Hall

Rond Rose Hall Great House gaat een geheimzinnige legende de ronde; The White Witch of Rose Hall. Met andere woorden; De Blanke Heks van Rose Hall. Hoe gaat het verhaal? De tweede vrouw van John Palmer heette Anne Palmer. Het is deze Anne Palmer die de naam ‘De Blanke Heks van Rose Hall’ verwierf. Volgens de verhalen vergiftigde Anne Palmer niet alleen haar eerste man (John Palmer), maar ook haar tweede en derde man. Volgens de legende werd ze zelf uiteindelijk ook vermoord. Over de vraag wie dat gedaan heeft, lopen de verhalen uiteen. Er zijn mensen die denken dat een Haïtiaanse geliefde er verantwoordelijk voor is geweest, anderen denken dat één van haar eigen slaven (Takoo) de stekker er uiteindelijk heeft uitgetrokken. Ooit is door Jamaicaanse en Amerikaanse experts geprobeerd om de geest van Anne Palmer op te roepen. Er zijn ook mensen die beweren dat zij gedurende de rondleiding in Rose Hall geluiden hebben gehoord en beelden hebben gezien die vreemd waren. Met andere woorden, een bezoek aan Rose Hall is bijzonder spannend.

Strawberry Hill

Strawberry Hill is een landgoed dat zich bevindt in de Blue Mountains. Aan het einde van de 18de eeuw werd het landgoed geopend voor de teelt van vruchten, aardbeien en koffiebonen. Strawberry Hill was in de jaren veertig en vijftig van de vorige eeuw een aantrekkelijke buitenplaats voor de inwoners van Kingston wegens de Sunday Tea. In 1972 werd Strawberry Hill aangekocht door de platenproducent Chris Blackwell. Hij had samen met zijn ouders vaak een Sunday Tea meegemaakt op het landgoed en ontleende daar mooie herinneringen aan. Blackwell ging wonen in het statige landhuis Strawberry Hill. In de loop van de tijd hebben tal van beroemde muzikanten in het landhuis gelogeerd zoals Bob Marley en The Rolling Stones.

In 1988 trok orkaan Gilbert over Jamaica heen en liet ook landgoed Strawberry Hill niet buiten schot. Het leeuwendeel van het landgoed werd toen vernietigd door de gigantische natuurkrachten die toentertijd uitbraken. Uiteindelijk is landgoed Strawberry Hill weer geheel hersteld in de 19de eeuwse koloniale stijl. In 1994 werd Strawberry Hill geopend voor het belangstellende publiek. Het werd en is een groot succes. Het landgoed ligt midden in het koffieteeltgebied van de Blue Mountains.

Stokes Hall Great House

Stokes Hall Great House is naar alle waarschijnlijkheid het oudste gebouw van Jamaica. Het werd gebouwd door de drie zonen van gouverneur Luke Stokes. Heden ten dage is Stokes Hall voor het leeuwendeel tot een ruïne vervallen. Maar je kunt nog steeds zien dat de muren heel erg dik waren en bovendien voorzien van schietgaten. De plantage-eigenaren waren gedwongen dit te doen om zich te wapenen tegen rebellerende slaven.

Stokes was samen met zijn familie onderdeel van meer dan duizend kolonisten die in 1656 als eerste Jamaica gingen koloniseren. De hele groep kwam van de Caribische eilanden Saint Kitts en Nevis. Ze gingen aan wal bij Golden Grove en probeerden daar een bestaan op te bouwen. Golden Grove was echter een moerassig gebied en daar ging het dan ook fout. Het was een streek waar het moeilijk overleven was. Binnen 6 maanden was de helft van het gezelschap al gaan hemelen waaronder Stokes en diens vrouw. De drie zoons van het stel konden het nog navertellen, werden succesvolle plantage-eigenaren en bouwden zogezegd Stokes Hall Great House.