Taal

Engels is de officiële taal op Jamaica. De Britten zijn daar uiteraard de oorzaak van, zij waren een hele lange tijd heer en meester op het Caribische eiland. Bij de rechtbanken, in het parlement, in de zakenwereld, op scholen en bij officiële gelegenheden wordt Engels gesproken. Als je op Jamaica aan het reizen bent, valt het op dat je langs veel dorpen en gehuchten komt die een Spaanse, Franse of Duitse naam dragen. De Spaanse namen vinden hun oorsprong uit de tijd dat de Spanjaarden de baas op het Bovenwindse Eiland waren. Franse en Duitse namen zijn te herleiden uit de tijd dat er veel Franse en Duitse emigranten naar Jamaica toogden om daar te gaan hun heil te gaan zoeken.

Patois is de taal die op Jamaica wordt gesproken. Daarnaast spreekt iedere Jamaicaan Engels.

Patois is de taal van Jamaica

De voertaal op Jamaica is geen Engels, maar Patois. Patois wordt uitgesproken als Patwa of Patwah. Het Patois is ontstaan onder invloed van Creools, Engels, Spaans, Portugees, Aziatische talen, Afrikaanse talen en alle andere talen die in de loop van de tijd op het eiland terecht zijn gekomen. Curieus detail, er bestaat geen officieel woordenboek van het Patois. Als je Jamaicanen met elkaar hoort praten, lijkt het net op zingen. In dat opzicht is het een prachtige taal. Voor een buitenstaander die de taal niet spreekt, is dat een bijzondere ervaring. Er is helemaal niets van te maken. Zo wordt het woordje ‘mahn’ bijna in iedere zin gebruikt en wordt dan op een ‘langgerekte’ manier uitgesproken. Het betekent overigens ‘man’ of ‘mens’. Andere woorden en uitdrukkingen die veelvuldig worden gebruikt, zijn ‘irie’, ‘cool runnings, mahn’ en ‘cool, mahn’. Irie wordt eigenlijk niet meer gezegd, alleen nog door de rasta’s in de bergen. 

Eigen accent

Als je ze het niet verslaat, kun je gewoon vragen of ze wat langzamer willen praten, want ze hebben een heel eigen accent. De Jamaicanen die niet dagelijks met toeristen te maken hebben, praten met alkaar alleen Patwah. Dus als je te snel Engels praat, verstaan ze je ook niet omdat ze dat niet gewend zijn. Sommige woorden en uitdrukkingen worden veel gebruikt zoals: 

Mi Soon Come: ik kom zo (dat kan binnen 1 minuut zijn, maar ook over een paar uur; dat weet je nooit). 

Nyam: eten. 

Yardie, Yard man: Jamaicaan. 

Bredren: vriend (mannelijk). 

Sistren: vriendin (vrouwelijk). 

Big up, Respect: goed gedaan. 

Sell of, Tun up: prima. 

Mi deh yah, Everyting criss: alles is ok. 

Later, Likkle more, Walk good: tot straks.

Zeen: ik snap het.

Badmind: jaloers.

Small up yuhself: schuif op.

Souvenirs

Op veel T-shirts die je op Jamaica kunt kopen, staan de genoemde woorden en uitdrukkingen. Dat zijn natuurlijk waanzinnige souvenirs. Het zijn betere souvenirs dan de zogenaamde foute souvenirs. Foute souvenirs zijn bijvoorbeeld souvenirs die gemaakt zijn van beschermde diersoorten. Alle Jamaicanen spreken overigens wel Engels, dus je kunt sowieso met hen babbelen. Engels is een taal die bijna iedere Nederlander meester is. Dit Engels wordt het Rastafari Engels of Jamaicaans Engels genoemd.