header image
 

Eten

Als je op reis gaat, is het natuurlijk altijd interessant om in het land waar je op vakantie bent kennis te maken met de plaatselijke keuken. Uiteraard geldt dat ook voor Jamaica. Als je op Jamaica in een hotel of resort verblijft, is de kans vrij groot dat je één keer per week wordt getrakteerd op een zogenaamde ‘Jamaican Feast’. Op deze manier kom je in contact met typische Jamaicaanse gerechten en drankjes. Je kunt heerlijk eten en drinken op het tropische eiland.

Als je van letter eten houdt, ben je op Jamaica op het juiste adres

Jamaicanen zijn dol op geroosterd vlees. Jerk pork en jerk chicken zijn de populairste gerechten op het Caribische eiland.

Het Jamaicaanse woord voor eten is ‘nyam, nyam’. Dat klinkt exotisch! Nou, het eten op het eiland is ook exotisch. Twee dingen vallen op aan de Jamaicaanse gerechten; ze zijn uiterst kleurrijk en sterk gekruid. Bij de meeste Jamaicaanse gerechten worden de volgende kruiden en specerijen gebruikt; allspice (unieke Jamaicaanse kruidenmix), kerrie, nootmuskaat, knoflook, peper en ui. Op Jamaica zijn ze dus gewend om heel erg pittig te eten, voor sommige mensen uit Nederland zelfs iets te pittig. Als je eten bestelt, kun je altijd aangeven hoe pittig en scherp je het wilt hebben.

Jamaicanen zijn echte carnivoren. Iedere dag wordt er dus vlees, kip of vis gegeten. Om deze dierlijke eiwitten op een smakelijke manier te bereiden, wordt er gestoofd, gebakken, gegrild of geroosterd. Het eetmotto op Jamaica luidt; ‘Empty bag cyan tan up’. Vrij vertaald betekent dat; ‘Een lege zak kan niet rechtop staan’. Met andere woorden; als de maag niet gevuld is, werken het lichaam en de geest niet. De grootste keuze aan restaurants van Jamaica is te vinden in Kingston. In de hoofdstad van het Caribische eiland kun je zeer luxe eten, maar daarnaast zijn er voor iedere portemonnee tal van mogelijkheden. Uiteraard zijn de culinaire mogelijkheden in de toeristengebieden (noord- en westkust) heel erg groot. Vaak kun je daar een maaltijd nuttigen op locaties met fantastische vergezichten.

Invloeden

De Jamaicaanse keuken heeft door de tijd heen onder invloed gestaan van bewoners die oorspronkelijk uit Noord- en Midden-Amerika, Europa, Afrika en China afkomstig waren.

Indianen 

Als je de Jamaicaanse gerechten goed bestudeert, zul je zelfs ontdekken dat de invloeden van de eerste bewoners van Jamaica, de indianen, nog aanwezig zijn. Zo is de invloed van de Arawak-indianen terug te vinden in de vis, schelpdieren, maïs, bruine bonen, pinda’s, zoete aardappelen en cacao die in de Jamaicaanse gerechten worden gebruikt.

Spanjaarden

Uiteindelijk kwamen de Spanjaarden op het reggae-eiland terecht. Zij drukten ook een stempel op de Jamaicaanse keuken. Deze Spaanse culinaire invloed is terug te vinden in de aanwezigheid van suiker, zout, citroenen en olijven. Deze ingrediënten worden veelvuldig geworden gebruikt bij de bereiding van verschillende maaltijden.

Engelsen

Het stevige ontbijt dat je op Jamaica doorgaans zult nuttigen, heeft duidelijk een Britse afkomst. Dan moet je dus denken aan gebakken eieren met gebakken spek en om er een tropische twist aan te geven, gebakken banaan. Op het platteland wordt er zelfs bananenpap gegeten om de dag te starten.

Slaven

Ook de periode van de slaven op Jamaica heeft een grote invloed gehad op de uiteindelijke keuken van het Caribische eiland. In de hedendaagse Jamaicaanse keuken zijn veel sporen terug te vinden uit de slaventijd. Zo introduceerden de Afrikanen bananen op Jamaica. Op het eiland worden tot en met de dag van vandaag veel bananen gegeten en worden veel recepten bereid die in bananenbladeren zijn gewikkeld.

De slaven kregen tijdens hun bestaan op Jamaica vaak ackee (aki) met zoute vis te eten. Dit recept (ackee and saltfish) is uiteindelijk uitgegroeid tot het nationale voedsel van Jamaica. Daarnaast kregen de slaven ook broodvrucht te eten. Broodvrucht is een groentesoort dat veel koolhydraten bevat. Jamaicanen eten ook veel cassavebrood. De wortels van cassavestruiken liggen aan de basis van het cassavebrood. Van deze wortels wordt namelijk het cassavemeel (bammy) gemaakt waarmee het cassavebrood uiteindelijk wordt gebakken. Heden ten dage wordt het cassavemeel op Jamaica vaak vervangen door tarwemeel.

Ontbijtgerechten

Ackee and saltfish

Het nationale voedsel van Jamaica is zogezegd ‘ackee and saltfish’ (ackee and codfish). Oorspronkelijk is dit een echt ontbijtgerecht, maar tegenwoordig kun je het de hele dag door verkrijgen op het eiland. Ackee (aki) is een boomvrucht die op Jamaica groeit en die je niet in de Nederlandse supermarkten zult zien liggen. Soms zijn ze wel in toko’s verkrijgbaar, in blik. Het is bijzonder voedzaam en smakelijk voedsel en werd ook aan de slaven voorgeschoteld als ontbijt.

Het vruchtvlees van de ackee is geel met zwarte pitten en de vrucht heeft een helderrode buitenzijde. Voordat je het vruchtvlees kunt eten, moet je het eerst koken anders is het giftig. Op het moment dat de vrucht van de ackee rijp is, barst de vrucht open en treden er drie zwarte zaden naar buiten. Het gekookte vruchtvlees van de ackee (heeft iets weg van roerei) wordt met peper, uien, rode paprika en tomaten verder op smaak gebracht en gegeten met saltfish, bijvoorbeeld codfish (gedroogde kabeljauw), bonen en gekookte callaloo. Callaloo (callalou) lijkt op spinazie, maar heeft alleen grotere bladeren. Het is de meest gebruikte groente op het eiland.

Inheems ontbijt

In de binnenlanden van Jamaica is het heel gebruikelijk om ‘zwaar’ te ontbijten. Eén van de favoriete ontbijtgerechten is een rundorgaanvleesstoofpotje met bonen en groene, gekookte bananen.

Hoofdgerechten

Jerk pork

Jerk pork is één van de favoriete hoofdgerechten van de Jamaicanen. Feitelijk is het samen met jerk chicken het meest geliefde gerecht op het eiland. Jerk pork werd vroeger vaak gemaakt met wild zwijn (everzwijn), maar heden ten dage is de populatie wilde zwijnen op Jamaica erg laag, dus wordt voornamelijk gewoon varkensvlees gebruikt. Jerk pork is een typisch gerecht van de Maroons. De Maroons waren de slaven op Jamaica die aan hun meesters waren ontvlucht en hun heil zochten in de bergen. Het vlees van wilde zwijnen werd door de Maroons in de zon gedroogd. Daarna werd het vlees met verschillende kruiden ingesmeerd.

De kruiden die gebruikt werden, waren onder andere uien, azijn, suiker, tijm, kaneel, nootmuskaat, allspice, peper en knoflook. Vervolgens werden de gemarineerde stukken vlees boven een met pigmenthout (mahoe-hout) geroosterd vuurtje gerookt. Hierdoor ontstaat een typische smaak en geur naar hout. Het roosteren van varkens- en kippenvlees werd overigens ook al door de indianen en de Europese kolonisten gedaan.

Op Jamaica kun je heden ten dage op alle denkbare plaatsen jerk pork eten; gewoon langs de weg als snack, maar ook in restaurants. Tegenwoordig wordt jerk pork boven houtskool gegrild, op sommige plekken kom je nog de traditionele manier van bereiding met hout tegen. De bakermat van het jerk food (en dus ook het jerk pork) is de omgeving van Boston Bay. Daar zijn dan ook de beste kraampjes te vinden voor dit soort smakelijk eten. Bij de traditionele bereiding van jerk food (pork en chicken) in Boston Bay, worden meer dan vijfendertig verschillende soorten ingrediënten gebruikt.

Jerk chicken

Jerk chicken wordt op dezelfde manier bereid als jerk pork, met dien verstande dat er uiteraard geen varkensvlees, maar kippenvlees wordt gebruikt. Daarnaast wordt het kippenvlees niet geroosterd, maar gegrild. Evenals jerk pork, is jerk chicken overal op het zonovergoten eiland te verkrijgen. Naast varkens- en kippenvlees kan de jerk ook gemaakt worden met vis.

Goat curry

Goat curry (curry goat) is de bekendste Jamaicaanse stoofschotel. Zoals de naam al doet vermoeden, wordt deze curry opgebouwd rondom geitenvlees. Op Jamaica zijn in de loop van de tijd enorm veel verschillende soorten goat curry’s ontwikkeld. Wat ze allemaal met elkaar gemeen hebben, is het gebruik van kerrie, maar verder is er veel variatie met kruiden en groenten.

Run dun

Run dun (run down) is een visgerecht waarbij codfish of makreel wordt gebruikt. Aan deze vis wordt kokosmelk toegevoegd waarna het langdurig moet pruttelen om uit te groeien tot een topgerecht.

Escovitch fish

Escovitch fish is samen met ‘ackee and saltfish’ het meest geliefde visgerecht op Jamaica. De vis wordt eerst goed gekruid en daarna gebakken tezamen met pepers en uitjes. Daarna worden er nog azijn en citroenschijfjes toegevoegd om het allemaal nog smakelijker te maken. Dus de vis smaakt een beetje zuur.

Peper shrimp

Mensen die van garnalen houden, zouden peper shrimp kunnen proberen. De garnalen worden tezamen met pepertjes gebakken waardoor ze uitermate smakelijk worden. Daarna worden ze aan een spies geregen en langs de weg verkocht. In het stadje Middle Quaters is de beste peper shrimp van het eiland te verkrijgen. Middle Quaters ligt niet zo ver van Black River af, in het zuiden van Jamaica. Veel restaurants op Jamaica hebben ‘catch of the day’ op de menukaart staan. Dat zijn de zeebewoners die net uit de Caribische Zee zijn getakeld en derhalve kakelvers zijn. Hierbij moet je dan denken aan krabben, kreeften, garnalen, oesters en uiteraard vissen.

Rice en peas

Een uiterst populair gerecht op Jamaica is ‘rice en peas’. Rice en peas wordt gemaakt van rijst, bonen, sjalotjes, kruiden en kokosmelk (kokosmelkjus). In de oorspronkelijke receptuur werden geen bonen, maar erwten gebruikt. Het is vooral een gerecht dat op zondag wordt genuttigd. De bonen worden eerst in de olie en dan in de kokosmelk gekookt.

I-tal gerechten

Jamaica staat bekend om de reggae-muziek en de Rastafari’s. De Rastafari is een levensbeschouwing waarbij geen vleesconsumptie past. Er zijn derhalve veel smakelijke vegetarische gerechten op Jamaica te verkrijgen. Deze gerechten staan te boek als zogenaamde I-tal gerechten. Hierbij wordt geen vlees, zout en alcohol gebruikt.

Zarzuela

Zarzuela is een Spaans / Zuid-Amerikaans eenpansgerecht op basis van vis.

Soepen

Pepperpot

Soepliefhebbers kunnen zich op Jamaica wagen aan pepperpot. Pepperpot is een stevige groentesoep die verder gevuld is het stukjes cornedbeef of varkensvlees. De groentes die in de pepperpot worden gebruikt, groeien allemaal op het Caribische eiland. Het groentehoofdbestanddeel van de soep is callaloo, maar daarnaast wordt er ook okra toegevoegd. Zoals de naam al doet vermoeden, wordt er ook peper aan de soep toegevoegd. Doordat er ook kokos in de soep wordt verwerkt, wordt er een oosterse twist aan de soep gegeven.

Pumpkin soup

Pumpkin soup (pompoensoep) is een smakelijk soep die lekker dik en romig is. De cho-cho is een typische groente van Jamaica. De cho-cho behoort tot de familie van de pompoenen.

Red pea soup

Red pea soup (kidneybonensoep) is pittige soep die niet te versmaden is. Hij wordt gemaakt van kidneybonen, partjes ham en verschillende kruiden.

Mock turtle soup

Mock turtle soup is valse schildpaddensoep.

Nagerechten

Uiteraard wordt het avond- of middagmaal op Jamaica afgesloten met een overheerlijk nagerecht bestaande uit; fruit, ijs, pudding of cake. Op het tropische Jamaica groeien alle denkbare tropische vruchten. Deze vruchten worden derhalve gretig ingezet bij de bereiding van desserts. Hierbij moet je dan denken aan ananas, appel, papaya, mango, ortanique, ugli en otaheite. Ortanique, ugli en otaheite zijn inlandse fruitsoorten. Ortanique is een kruising tussen een sinaasappel en een mandarijn (oranje/rode). Ugli is een kruising tussen een mandarijn en een grapefruit. Otaheite is een appel die de vorm van een peer heeft.

Stuffed guave

Stuffed guave (gestoofde guave) is één van de meest populairste desserts van Jamaica. Daarnaast wordt er ook veel ‘banana cream pie’ en ‘coconut cream pie’ gegeten als toetje op het eiland.

Snacks

Jamaicanen zijn dol op snacks (tussendoortjes).

Pattie

Eén van de populairste snacks op het tropische eiland is een pattie. Een pattie is een deegpasteitje dat gemaakt is van rundvlees en dat uiteraard grondig gekruid is. Als een deegpasteitje met groente is gevuld wordt het ‘akkra’ genoemd. Als een deegpasteitje met vis is gevuld wordt het ‘stamp & go’ genoemd.

Bammy

Een bammy is een snack (gebakje) dat gemaakt is van cassave (maniokmeel).

Bulla

Een bulla is een cake (gebakje) dat smaakt naar nootmuskaat en kaneel.

Johnny cake

Een johnny cake is een gebakje.