Spaanse tijd

Nadat de indianen meer dan 900 jaar als enige mensen op Jamaica hadden geleefd, kregen zij plotseling te maken met Europeanen op hun eiland. Christoffel Columbus was de eerste niet-indiaan die zij zagen. In eerste instantie dachten de indianen dat de kolonisten onsterfelijke goden waren, later zou blijken dat het het begin was van hun ondergang. De Spaanse tijd op Jamaica duurde van 1494 tot 1655.

Er zijn in de loop van de tijd veel replica’s gemaakt van het vlaggenschip van Columbus: Santa María.

Tweede ontdekkingsreis van Columbus

Op 3 mei 1494 ontdekte Columbus het eiland tijdens zijn tweede ontdekkingsreis naar de Nieuwe Wereld en ging aan wal aan de noordkant. In zijn logboek noteerde hij; ‘Het mooiste land dat iemand ooit zag’. Nadat Columbus Jamaica ontdekt had, duurde het nog 16 jaar voordat het eiland de eerste Spaanse kolonisten zou verwelkomen. Columbus was Genuees van geboorte, maar voer onder Spaanse vlag. De plaats waar hij aan land ging, heet tegenwoordig Saint Ann’s Bay (Santa Gloria). Tijdens deze reis had hij de beschikking over zeventien schepen. Aan boord van deze schepen bevonden zich monniken, artsen en soldaten. Toen Columbus voet aan wal zette, bevonden zich langs de kust verschillende nederzettingen van de Arowakken. De Arowakken waren niet zo blij met Columbus, de Genuees werd derhalve niet gastvrij ontvangen. Ondanks het feit dat hij de indianen allerlei kitsch-voorwerpen voorschotelde, maar daar trapten zij in eerste instantie niet in.

Puerto Bueno

Columbus vertrok de volgende dag en zeilde naar het westen van het eiland om aan land te gaan op een plek die tegenwoordig heel toepasselijk Discovery Bay heet. Columbus noemde deze plek ‘Puerto Bueno’ hetgeen ‘goede haven’ betekent. De baai heeft de vorm van een paardenhoef. Er zijn echter historici die beweren dat Columbus een stukje verderop aan wal ging bij ‘Puerto Seco’ hetgeen ‘droge haven’ betekent. De Britten spreken van ‘Dry Harbour’.

Santiago

De wereldberoemde ontdekkingsreiziger nam uiteindelijk bezit van het Caribische eiland en noemde het ‘Santiago’ (San Jago). Santiago werd door Columbus opgedragen aan Isabella de Eerste van Castilië en Ferdinand de Tweede van Aragon. De overname van het eiland ging niet zonder slag of stoot, maar uiteindelijk wist Columbus het vertrouwen te winnen van de opperhoofden (caciques). Hij was eigenlijk wel onder de indruk van de indianen. Columbus vond ze vrijgevig, vreedzaam, eerlijk en tevreden.

Vierde ontdekkingsreis van Columbus

Columbus belandde tijdens zijn vierde reis in mei 1503 in de Caribische Zee in een zware storm en leed schipbreuk, hierdoor kwam hij weer op Jamaica terecht. Het oorspronkelijk reisdoel was echter Hispaniola. Twee van de opvarenden wisten met een sloep naar Hispaniola te varen om hulp te halen, een bijna onmogelijke onderneming die toch slaagde. Columbus moest echter noodgedwongen 1 jaar wachten op Jamaica, maar kon op 29 juni 1504 weer van het eiland wegzeilen.

Sevilla la Nueva

Vanaf 1510 arriveerden de eerste conquistadores (veroveraars) op Jamaica vanuit Spanje. Zij stichtten de eerste nederzettingen in de buurt van Saint Ann’s Bay, aan de noordkust van het eiland. De belangrijkste nederzetting die gesticht werd, was ‘Sevilla la Nueva’. De zoon van Columbus, Diego Columbus, gaf hiertoe het bevel. De belangrijkste functie van Sevilla la Nueva was als bevoorradingshaven. De haven moest de Spaanse schepen bevoorraden die op doorreis waren tussen Midden-Amerika en Cuba. In Sevilla la Nueva bedreven de Spanjaarden veeteelt (varkens, et cetera) en landbouw (tabak, katoen, cacao en suikerriet). In de Saint Ann’s Bay-regio werden de Spaanse kolonisten echter uiteindelijk verjaagd door stekende muggen en andere ongemakken. Het was namelijk een gebied met veel moerassen.

Villa de la Vega

In het zuiden van het eiland was het muggenprobleem een stuk minder. In 1524 werd hier ‘Villa de la Vega’ gesticht, tegenwoordig Spanish Town. Andere namen voor de stad waren ‘St. Jago de la Vega’ of ‘Santiago de la Vega’. Dit zijn verwijzingen naar de beschermheilige van de stad. Villa de la Vega bevond zich midden in een vruchtbaar gebied, er was voldoende drinkwater en bovendien lagen er op steenworp afstand twee natuurlijke havens. Villa de la Vega groeide uit tot een grote stad met meer dan vijfhonderd huizen, vijf kerken en één klooster. In 1628 beleefde Villa de la Vega een beroerd jaar; Britse piraten plunderden de stad. Tot 1872 bleef Spanish Town echter de hoofdstad van Jamaica.

Naast Villa de la Vega stichtten de Spaanse kolonisten nog meer nederzettingen, dorpen en steden op het eiland zoals Puerto Antonio (Port Antonio), Las Chorerras, Esquival (Old Harbour), Oristan (Buefields) en Caguaya (Passage Fort). In eerste instantie kreeg de kleinzoon van Columbus, Don Luis Columbus, alle macht op eiland, hij werd de markies (Marquis de la Vega) van Jamaica. Uiteindelijk nam de Spaanse kroon het gehele gezag op het eiland over. De eerste kolonisten hoopten op Jamaica goud en zilver te vinden, maar deze edelmetalen waren niet op het eiland aanwezig. Uiteindelijk werden er plantages op Jamaica aangelegd, het eiland werd een echte plantagekolonie. Om het zware werk op deze plantages te verrichten, werden er Afrikaanse slaven ingezet.

Op de plantages werden met name bananen en citrusvruchten verbouwd. Later werd er ook veeteelt op Jamaica bedreven. Dit werd mogelijk nadat de Spanjaarden ook koeien, paarden, varkens, geiten en kippen naar het eiland brachten. In eerste instantie werden de indianen door de Spanjaarden ingezet om het werk op de plantages te verrichten, maar zij waren daar niet sterk genoeg voor. Velen bezweken onder de zware werkomstandigheden. Langzamerhand werd Jamaica steeds belangrijker voor Spanje. Het werd een belangrijk steun- en bevoorradingspunt voor de Spaanse koloniën in het Caribische gebied. Spaanse soldaten en hun paarden werden eerst naar Jamaica overgebracht om aan te sterken en te acclimatiseren om daarna elders op de Spaanse koloniën in de Caraïben geplaatst te worden als bewakers.ValladolidDe Spaanse handels- en oorlogsschepen werden op Jamaica ‘bijgetankt’ met verse groentes, fruit, vetten en huiden vooraleer zij over de Atlantische Oceaan naar huis zeilden. Deze schepen lieten op hun beurt wijn, meel, olie en gebruiksvoorwerpen achter op het eiland. Jamaica is echter het nooit het belangrijkste koloniale bestuurscentrum van de Spanjaarden in de Caribische archipel geweest. Doordat de welvaart op Jamaica zo groot was, trok het ook de aandacht van andere zeemogendheden van die tijd. Engelse, Nederlandse en Franse piraten hebben het eiland vaak aangevallen.

Christoffel Columbus

Christoffel Columbus (Christopher Columbus) (Spa: Cristóbal Colón) werd in 1451 geboren in Genua en stierf op 20 mei 1506 in Valladolid. De vader van Columbus was Domenico Colombo en zijn moeder was Susanna Fontanarossa. De ouders van Columbus waren wevers van beroep. Columbus is met voorsprong de beroemdste ontdekkingsreiziger van de wereld. De reizen die Columbus maakte, vallen onder het zogenaamde ‘tijdperk van de grote ontdekkingen’.

De meest bekende reis van Columbus is uiteraard ‘de ontdekking van Amerika’. Hij ontdekte Amerika in 1492 onder Spaanse vlag. Nadat Columbus de Atlantische Oceaan was overgestoken, was hij in de veronderstelling dat hij in Indië terecht was gekomen. De mensen die hij daar trof, noemde hij derhalve indianen. Maar het was niet Indië, maar de zogenaamde ‘Nieuwe Wereld’ waar Columbus was beland. De ontdekking van Amerika door Columbus, veranderde de wereld direct. Het was een heel belangrijk moment in de wereldgeschiedenis. Vanaf dat moment begonnen namelijk de Europese grootmachten van die tijd, de twee Amerikaanse continenten en de rest van de wereld te koloniseren, met alle gevolgen van dien.

Voor Europa was dat het begin van veel welvaart. Overal lagen grote oppervlakten land en grondstoffen voor het oprapen. Er moest alleen nog even afgerekend worden met de inheemse bewoners van de zogenaamde ‘Oude Wereld’, die daar al duizenden jaren leefden en woonden. De clash tussen de Oude Wereld en de Nieuwe Wereld, heeft de Oude Wereld uiteindelijk alleen maar een hoop ellende gebracht.